Pewien czas temu popełniłyśmy wpis na temat projektowania łazienek (tutaj), który możecie przeczytać na naszym 4roomsowym blogu. Tym razem chciałybyśmy przybliżyć Wam temat aranżacji i projektowania kuchni. Niezależnie od tego, ile czasu w niej spędzamy kuchnia powinna spełniać szereg funkcjonalnych wymogów. Ponieważ nie ważne czy jesteśmy zapalonymi kucharzami czy z gotowaniem jest nam nie pod drodze kuchnia (lub choćby mały aneks kuchenny) znajduje się w każdym domu. Przyjrzyjmy się temu miejscu nieco bliżej. Poniżej znajdziecie garść praktycznej wiedzy, jak urządzić kuchnię!

Od czego zacząć aranżację i jak zaprojektować kuchnię?

Projektując wnętrze kuchni napotykamy niespotykaną ilość zmiennych (nawet większą niż w przypadku aranżacji łazienki) zależnych zarówno od użytkowników kuchni jak i samego pomieszczenia kuchennego. Każdy z nas gotuje inaczej, lubi co innego, jak również potrzebuje różnorakiej przestrzeni. Jest ona potrzebna nie tylko do przygotowania posiłków, ale i przechowywania żywności. Na uwagę zasługują jeszcze nasze indywidualne upodobania – inaczej będzie wyglądać kuchnia kawosza a inaczej fana wielofunkcyjnych robotów kuchennych, cukiernika lub miłośnika szybkich i łatwych dań.

Preferencje kulinarne to tylko jeden z aspektów. Innym jest “skład” Domowników. Kuchnia dużej rodziny będzie potrzebowała innych proporcji funkcjonalnych niż kuchnia singla. Ważną perspektywą jest także zastana fizyczność przestrzeni przeznaczonej na kuchnię – inaczej jej użyteczność będzie wyglądała w mieszkaniu a inaczej w domu, gdzie możemy wydzielić osobne pomieszczenie na spiżarnię lub wracającą do łask ziemiankę. Kształt danej kuchni (w literę U, L, z wyspą bądź półwyspem kuchennym) jest zależny od układu ścian i metrażu. Kolejnym odwiecznym dylematem będzie to, czy chcemy mieć kuchnię jako osobne pomieszczenie czy jednak nie wolelibyśmy mieć kuchni otwartej na salon lub jadalnię. Oba rozwiązania mają dokładnie tyle samo zwolenników co przeciwników 😉 Niekiedy w mieszkaniu lub domu możemy zmienić układ ścian, o ile są one działowe i nie wpływają na konstrukcję budynku (niezależnie od tego ZAWSZE należy skonsultować ten temat z architektem oraz konstruktorem!). Dzięki temu możemy stworzyć kuchnię w kształcie, który nam się wymarzył albo na przykład wygospodarować miejsce na większy stół. Może nawet znajdzie się w niej wyspa lub półwysep kuchenny z barkiem?

Nie bez znaczenia są również instalacje niezbędne do podłączenia poszczególnych sprzętów kuchennych, zwłaszcza w mieszkaniach/domach z rynku wtórnego. Często determinują one rodzaj danego sprzętu AGD (czy zastosujemy np. płytę indukcyjną czy gazową) i ilość samego sprzętu kuchennego. Przyłącza wodnokanalizacyjne oraz wypusty elektryczne artykułów gospodarstwa domowego są kluczowe. Równie ważne są oprawy oświetleniowe. Lampy w kuchni mogą być bardzo różne – od opraw wiszących i kinkietów, przez halogeny i taśmy LED montowane najczęściej nad blatem roboczym, po dekoracyjne punkty doświetlające ozdobne witryny.

Oraz last but not least – styl w jakim chcielibyśmy urządzić kuchnię. Czy ma być ona wnętrzem nowoczesnym czy jednak utrzymana ma zostać w klasycznym bądź wiejskim tonie? Styl, w jakim chcielibyśmy zaprojektować kuchnię, często rzutuje na materiały i konkretne rozwiązania (np. konstrukcje mebli), a to z kolei ma znaczący wpływ na budżet.

Dlatego przed przystąpieniem do projektu aranżacyjnego kuchni należy przemyśleć jej rolę. Warto także pamiętać o zmieniających się z czasem potrzebach Domowników (czy ich składzie i wieku).

Projekt kuchni krok po kroku

Jak wykonać projekt kuchni? Od czego zacząć proces jej planowania? Co jest naszym priorytetem w trakcie jej aranżacji? Niezależnie od tego, czy chcemy projektować naszą kuchnię samodzielnie (można wykonać projekt kuchni online), poprzez współpracę z pracownią czy sklepem z wyposażeniem wnętrz pierwszym krokiem ku stworzeniu naszej wymarzonej kuchni jest przeanalizowanie dotychczasowego stylu życia. Na początku procesu projektowego kuchni zadajmy sobie pytanie czy lubimy gotować lub czy chcielibyśmy rozwinąć tę umiejętność? Jakie cechy powinna prezentować nasza wymarzona przestrzeń, czego brakuje w naszej obecnej kuchni, czego nie chcielibyśmy powielić a co jest warte powtórzenia w nowym wnętrzu naszego domu lub mieszkania?
Następnie pomyślmy komu i jakim czynnościom dedykowana jest ta przestrzeń. Czy mamy indywidualne potrzeby jak wspomniani wcześniej kawosze? Czy gotujemy razem z naszymi gośćmi? Czy bazujemy na gotowych produktach czy, wręcz przeciwnie, nawet makaron przyrządzamy samodzielnie?

Idąc dalej, jakich sprzętów potrzebujemy do codziennego gotowania w naszej wymarzonej kuchni? Czy wystarczy nam czajnik i mikrofalówka czy potrzebne będą inne urządzenia AGD? Wszyscy wiemy, jakie możliwości oferuje nam rynek wyposażenia wnętrz. Obecnie każdy z nas ma również w zanadrzu swojej kuchni mniejszy lub większy ekwipunek. Wśród osób, które czytają tego posta, z pewnością znajdą się amatorzy wolno- i szybkowarów, parowarów, frytkownic, opiekaczy, gofrownic, grillów elektrycznych, wyciskarek, ekspresów, Sous Vide, Thermomix'a oraz innych wielozadaniowych robotów kuchennych. Każdy z tych sprzętów wymaga nie tylko użytkowego miejsca na blacie, ale również zasilania i miejsca do przechowywania. Podobnie ma się sytuacja z drobniejszymi urządzenia i akcesoria: moździerze, temperówki do warzyw, wagi kuchenne, malaksery, blendery itp. Wymieniłyśmy pierwsze rzeczy, jakie przychodzą nam na myśl, a jest tego dużo, dużo więcej i z pewnością każdy z Was dorzuciłby coś od siebie. Zauważcie, że nie dotarłyśmy jeszcze do podstawowego wyposażenia, jakim są garnki, miski czy sita. Wiecie już, do czego zmierzamy 😉

Podsumowując – przeanalizujmy ile faktycznie potrzebujemy miejsca na nasze kulinarne przygody i niezbędne dla nas urządzenia. Warto też od razu określić, które ze sprzętów wolimy trzymać w zabudowie, a które używamy często i na co dzień będą znajdować się na blacie. Jest to również niezbędny krok pod kątem ewentualnych zmian w instalacji elektrycznej! Jeśli spędzamy w kuchni sporo czasu i z góry wiemy, że będziemy używać dużej ilości urządzeń elektrycznych, warto zawczasu zaplanować gniazda elektryczne. Nasza rada: stosujcie w kuchni pojedyncze gniazda wtykowe, zamiast podwójnych (czyli innymi słowy: jedna puszka = jedno gniazdo!). Szereg sprzętów kuchennych posiada większe i grubsze wtyczki, które zajmują podczas użytkowania całe gniazdo.

Jak pewnie wiecie, Internet oferuje tysiące gotowych rozwiązań, inspiracji, a także narzędzi do projektowania kuchni online. Są nawet stworzone specjalnie platformy zrzeszające projektantów oraz osoby nie związane z projektowaniem kuchni (bądź innych wnętrz), na których użytkownicy wymieniają się online fachowymi poradami, informacjami, wizualizacjami i pomysłami na kuchnię. Pamiętajmy, że duży procent tego materiału, zwłaszcza zdjęć i inspiracji, odnosi się do czyjejś przestrzeni, obcego projektu i nie zawsze (zaryzykowałybyśmy stwierdzenie, że bardzo rzadko) możemy „przenieść" je do naszych wnętrz kropka w kropkę. Zwróćmy, więc uwagę na to, jaki metraż przedstawiony jest na naszych inspiracjach, czy odpowiada on wielkością naszej kuchni. Kolejna kwestia to,  czy użyte na zdjęciach materiały nie przekraczają naszego budżetu? Czy rozwiązania pokazane na zdjęciach mają rację bytu w naszym domu? Czy mamy wszystkie wymagane instalacje, aby zaprojektować kuchnię, jaka nam się marzy? Czy propozycja aranżacji to wizualizacja czy jest to koncepcja zrealizowana?

Możemy wydać się stronnicze radząc, aby skorzystać z usługi i pomocy projektanta, jednak… jest to najbardziej optymalne rozwiązanie, jeśli zależy Wam na 100%-wym dopasowaniu indywidualnych potrzeb, upodobań, budżetu, metrażu, zgraniu harmonogramu, czy po prostu „zaopiekowaniu". Projektant wnętrz poprowadzi Was krok po kroku przez cały proces projektowy oraz jego realizację, montaż czy inne prace związane z remontem, zaoszczędzi sporo nerwów i finalnie również pieniędzy, ponieważ wychodzimy z założenia, że lepiej zainwestować je raz i porządnie, bez ryzyka późniejszych poprawek.

Ile kosztuje projekt kuchni?

Jest to bardzo ogólne pytanie, na które nie ma jednoznacznej i uniwersalnej odpowiedzi. Koszt projektu, jak i samej kuchni, zależny jest w dużym stopniu od jej metrażu, stylu, planowanych materiałów, zakresu prac projektowych i remontowych (m.in. ilości przeróbek, jeśli jest to wnętrze z rynku wtórnego).

Przyjrzyjmy się poszczególnym czynnikom wpływającym na cenę kuchni.  Materiał, z jakiego będą wykonane meble (a zwłaszcza fronty szafek kuchennych), może być bardzo zróżnicowany – od zwykłego laminatu, przez okleiny drewniane i lakiery, po powłoki akrylowe i forniry kamienne. Ten szeroki wachlarz możliwości ciągnie za sobą równie szeroki wachlarz cenowy. Koszt blatu roboczego również może się wahać, a są to różnice od kilkuset do tysięcy złotych. 

Styl kuchni nierzadko powiązany jest z doborem nie tylko materiałów, ale również danych rozwiązań, ilości detali, dodatków czy dekoracji. Kuchnia w prostym, nowoczesnym stylu, będzie mniej zawiła niż np. zabudowa typowo klasyczna, która często ciągnie za sobą frezowane, ozdobne fronty i nieco zmienioną konstrukcję samych korpusów mebli, a idąc dalej: wyższe koszty wykonania jej. Jednak nie istnieje tu prosta zależność czy reguła. Jak wspomniałyśmy, styl powiązany jest z materiałem. Decydując się na minimalistyczną kuchnię wykończoną szlachetnymi materiałami, takimi jak kamień, powinniśmy liczyć się z wyższym kosztem, mimo prostej, nieskomplikowanej stylistyki. 

Pamiętajmy również, że cena kuchni w kawalerce będzie stanowiła ułamek ceny otwartej kuchni w domu jednorodzinnym, nierzadko z wyspą lub półwyspem. Czasami w tym drugim przypadku koszt samych uchwytów meblowych, po przeliczeniu ilości frontów, może zaskoczyć 🙂 Kuchnia należy, obok łazienki, do jednych z najtrudniejszych technicznie pomieszczeń. Mieści się w niej wiele instalacji wodno-kanalizacyjnych, często też elektryka jest dość rozbudowana. To również ciągnie za sobą pewne koszta, zwłaszcza w przypadku kuchni z rynku wtórnego, jeśli chcemy ingerować w istniejące instalacje, przerabiać je, przesuwać itp. 

Z powodu tych kilku powyższych czynników ciężko o uniwersalny przelicznik kosztów wykonania kuchni, zwłaszcza popularny cennik za metr kwadratowy. 

Aranżacja kuchni oparta na geometrii

To pomieszczenie rządzi się swoimi specyficznymi, ergonomicznymi zasadami i, aby zaprojektować kuchnię nie tylko skrojoną na miarę potrzeb, ale również wygodną, warto się ich trzymać.  Pamiętajmy, że funkcjonalność to klucz do swobodnego poruszania się po kuchni.

Najsłynniejszą zasadą projektowania kuchni i aneksu kuchennego jest ta mówiąca o ergonomicznym trójkącie (tzw. zasada trójkąta roboczego). Mówi ona o ulokowaniu trzech głównych punktów: lodówki, zlewozmywaka i płyty grzewczej/indukcyjnej/gazowej na planie wierzchołków trójkąta. Jednocześnie pamiętajmy, aby łączna odległość między sprzętami nie przekraczała 7 metrów. Jeśli mamy możliwość takiego umieszczenia strategicznych i najczęściej eksploatowanych urządzeń, to zachęcamy Was do tego kroku.

Skąd wynika ta zasada? Z reguły schemat naszych działań w kuchni wygląda podobnie: wyciągamy z lodówki produkty, które nas interesują, następnie opłukujemy je w zlewie i przygotowujemy do dalszej obróbki, kroimy, szatkujemy itp. by potem wrzucić je do garnka, który stawiamy na kuchence. Ulokowanie lodówki, zlewu i płyty grzewczej dokładnie w tej kolejności, dodatkowo na planie trójkąta, pozwoli nam zwiększyć efektywność i komfort działań.

Kuchnia w kształcie litery „L" – czyli klasyka w (prawie) każdym domu

Najczęściej stosowanym wariantem wydają się kuchnie w kształcie litery „L" – pozwalają na rozmieszczenie sprzętów według zasady trójkąta roboczego, o której wspominałyśmy w powyższym akapicie, a przy okazji łatwo zaaranżować taką zabudowę na większości metraży. 

Poniżej zobaczycie naszą koncepcję aranżacji kuchni w bloku z wielkiej płyty w Sopocie, gdzie wysokość parapetu zdeterminowała nam różnicę w wysokości blatów. Jednak jak w przypadku kuchni w takich budynkach, liczył się każdy centymetr. Samo pomieszczenie jest w formie (bardzo) podłużnego i wąskiego prostokąta, a co za tym idzie, nie było możliwości umieszczenia szafek wzdłuż obu dłuższych ścian. 

Od projektu kuchni do realizacji

No dobrze – przygotowaliśmy się z teorii, musimy teraz przełożyć ją na rzeczywistą kuchnię, która często ma niełatwy układ albo mały i niesatysfakcjonujący metraż. Może też zdarzyć się odwrotna sytuacja i miejsca będzie aż nadto, a my od lodówki do zlewozmywaka będziemy musieli pokonywać większe odległości. Jak poradzić sobie w tych sytuacjach?

Mniej znaczy więcej. Ta słynna maksyma sprawdza się również w kuchni. Na rynku dostępnych jest wiele gotowych rozwiązań do wnętrz szafek, które… niekoniecznie przyniosą korzyść w przypadku małego metrażu. Jeśli mamy w kuchni szafkę narożną, dużo lepszym rozwiązaniem niż gotowe wysuwane mechanizmy będzie po prostu banalna półka. Nie jest to rozwiązanie wygodne dla naszych pleców, ale dające 100%-wo wykorzystaną (i sporą!) przestrzeń.
W małych kuchniach największy bój rozgrywa się o szafki i każdą możliwą ich ilość. Dość naturalnym wyborem w takich pomieszczeniach jest meblowy okap oraz zabudowy do samego sufitu. Pamiętajmy przy tym o zasadzie, aby na najwyższych półkach umieszczać najrzadziej używane sprzęty.

Nasza rada: szafki najwyżej umiejscowione wbrew pozorom lepiej zamykać tradycyjnym frontem w lewą/prawą stronę niż do góry. Bardzo często pojawia się problem, zwłaszcza u niższych osób, aby zamknąć fronty otwierane do góry, bez konieczności wchodzenia na drabinkę 🙂

Wróćmy do zasady praktycznego trójkąta w kuchni. Dość często zdarza się, że kuchnia jest jednostronna – wszystkie zabudowy i sprzęty znajdują się na jednej ścianie. W takiej sytuacji o ulokowaniu ich na wierzchołkach trójkąta nie ma mowy. Pamiętajmy, więc o zachowaniu kolejności lodówka – zlew – kuchenka (jeśli to możliwe technicznie i gabarytowo) oraz o ergonomicznych i bezpiecznych odstępach. Ta zasada dotyczy każdej kuchni, zarówno mniejszej jak i większej – między danym sprzętem (zlewem, kuchenką) a ścianą, oraz między samymi sprzętami, powinniśmy zachować minimum 30-40 cm odstępu. W ten sposób będziemy mieli miejsce na odstawienie np. miski czy garnka obok, czy przetrzymywanie akcesoriów. Możemy też w tych miejscach zastosować gniazda wtykowe.

Niezależnie od wymiaru kuchni pamiętajmy również o odstępach między szafkami – nawet jeśli mamy większy metraż, odstęp zabudowy kuchennej z blatami roboczymi od przeciwległych szafek czy wyspy kuchennej powinien mieścić się w granicach od 90 do 120 cm. Jest to optymalny przedział umożliwiający np. otwarcie szuflad czy zmywarki, ale też nie powodujący nadmiernie długich dystansów. Z takiego samego powodu łączna szerokość między sprzętami w trójkącie kuchennym również ma swój limit.

Obecnie wiele sklepów z wyposażeniem posiada w ofercie projektowanie kuchni lub udostępnia darmowy planer do aranżacji kuchni online – jest to niezwykle wygodne narzędzie, jednak niesie ze sobą pewne ograniczenia. Planując aranżację poszczególnych modułów i mebli kuchennych, najczęściej musimy korzystać z określonej ich ilości w danej ofercie sklepu. Modelowanie mebli 3D często kończy się tam, gdzie pojawiają się niestandardowe wymiary czy lokalizacje instalacji. Realizacja takiego projektu wiąże się z docinaniem przeróżnych blend i maskownic, a czasami wymaga też interwencji stolarza. Warto, więc zweryfikować, czy oferta danego dostawcy oraz program/planer do sporządzania projektu i wizualizacji kuchni spełnia nasze indywidualne potrzeby: czy moduły szafek (najczęściej są to szerokości: 30, 40, 60 i 80 cm) wypełniają 100% przestrzeni naszej kuchni, czy wszystkie drzwiczki mieszczą się bez konieczności ich docinania, czy przy suficie nie pozostaje za dużo wolnego i niewykorzystanego miejsca. Może się okazać, że wszelkie przeróbki i niestandardowe elementy zawyżą nam pierwotny, zaplanowany budżet i finalnie realizację projektu i montaż lepiej będzie powierzyć Wykonawcy.

Praktyczne pomysły na aranżację kuchni

Na koniec mamy dla Was garść dodatkowych, praktycznych porad, które umilą Wam gotowanie 🙂

Pierwszym trickiem jest wschodząca w Polsce gwiazda – tzw. pot filler, czyli tłumacząc dosłownie: wypełniacz garnków. Ten magiczny przyrząd w praktyce oznacza nic innego, jak wylewkę ze ściany w formie kranika na ruchomym ramieniu, który zlokalizowany jest bezpośrednio nad kuchenką. Odkręcamy w nim zimną wodę i napełniamy nią garnki, bez konieczności biegania do zlewu. Jest to rozwiązanie, które napłynęło do nas ze Stanów Zjednoczonych i dopiero debiutuje na polskim rynku, stąd też jeszcze stosunkowo mały wybór takich wylewek na naszym rynku. Pot filler wymaga również osobnego przyłącza wody – należy zatem zaplanować go zawczasu, na etapie wykonywania instalacji wodno-kanalizacyjnej.

Kolejnym tematem są pojemniki na odpady i ich przechowywanie. Inaczej będziemy planować miejsce na śmietniki w mieszkaniu położonym w mieście, gdzie mamy wiaty śmietnikowe, a wywóz śmieci odbywa się kilka razy w tygodniu, a inaczej w domu na wsi, gdzie na przykład tworzywa sztuczne wywożone są raz w miesiącu. Dlatego warto przeanalizować nie tylko miejsce składowania, ale i ilości odpadków, które generujemy, co ma bezpośredni wpływ na wybór wielkości pojemników. Może dzięki zmianom nawyków jesteśmy w stanie zmniejszyć ilość danego rodzaju śmieci? Ponadto wspomniane kosze na tworzywa sztuczne czy papier nie koniecznie muszą znaleźć się pod przysłowiowym kuchennym zlewozmywakiem. Możemy je sprytnie zakamuflować w kuchennych szafkach. W sytuacji, gdy posiadamy spiżarnię również możemy tam wygospodarować na nie miejsce. Dobrze jest również w okolicy śmietników przewidzieć miejsce na zapas worków na odpady.

Szafy typu cargo często zastępujemy… standardową zabudową z wewnętrznymi szufladami (ich fronty mogą być dodatkowo przeszklone) lub wysuwanymi półkami z obrzeżami. Dopasowujemy w ten sposób szafę i wysokości szuflad do indywidualnych potrzeb, a wyciągając jakiś produkt nie musimy wysuwać całego kosza. Montaż takiej zabudowy to rozwiązanie praktyczne oraz stabilne konstrukcyjnie, finalnie też często tańsze. Daje również spore pole do manewru, jeśli chodzi o rozlokowanie poszczególnych elementów.
Warto pamiętać, że gotowe szafy cargo mają swoje określone parametry – robiąc taką szafę na wymiar, wykorzystujemy 100% miejsca, jakim dysponujemy, bez konieczności dostosowania się do gotowego produktu.

Kolejnym trikiem jest lokalizacja mikrofalówki. Często mamy ograniczony wybór ładnych modeli do zabudowy, a ich cena może być dużym nadwyrężeniem remontowego budżetu. Dlatego świetnym rozwiązaniem jest szafka z podnoszonym frontem, w której zmieścimy wolnostojącą mikrofalę.

W bateriach kuchennych drzemie moc 🙂 Coraz częściej spotykamy się z sytuacją, kiedy Mieszkańcy domu czy mieszkania piją kranówkę i nie ma w tym nic dziwnego – szukamy rozwiązań ograniczających ilości używanego plastiku i też w plastiku pić nie chcemy. Alternatywą są dzbanki filtrujące (obecnie również szklane), w domach częste zastosowanie mają uzdatniacze wody. Jeśli jednak nie mamy takiej możliwości, bo np. mieszkamy w bloku, rozwiązaniem są baterie kuchenne ze zintegrowanym filtrem.

Kolejnym udogodnieniem jest armatura, która posiada w sobie… pokrętło precyzyjnie regulujące ilość wypływającej wody lub jej temperaturę. To nie tylko remedium na wodne szaleństwa dzieci, ale też niezwykłe ułatwienie, jeśli musimy odmierzyć określoną ilość wody. Armatura kuchenna przechodzi nieustanne metamorfozy i technologiczne usprawnienia, którym warto się przyjrzeć.

Innym ciekawym patentem jest zastosowanie we wnętrzu szafki lub szuflady oświetlenia ledowego, które uruchamiane jest przy ich otwieraniu (jak w lodówce). Dzięki temu w nocy możemy sięgnąć po szklankę wody czy przekąseczkę bez zbędnego zapalania światła w całej kuchni. Takie rozwiązanie również świetnie sprawdzi się w domowej apteczce.   

Dajcie znać, jakie są Wasze sposoby na sprytnie i wygodnie urządzoną kuchnię! Przypominamy również o innych naszych postach z poradami aranżacyjnymi, m.in. jak zaprojektować przytulną sypialnię czy przedpokój. Zapraszamy do lektury 🙂